आज:
२०८२ अषाढ ११, बुधबार
नेपालको प्रगति र विकासको मार्गको इतिहास धेरै गाह्रो र चुनौतीपूर्ण रहेको छ। सरकारको असहयोग र राजनीतिक अस्थिरताका कारण नेपालमा रहेका मानिसहरू प्रायः आफ्ना संघर्षहरूको सामना गर्दै, भविष्यको सुन्दरता र समृद्धिको लागि प्रयास गर्दै छन्। नेपालका लागि केही व्यक्तिहरूको संघर्ष न केवल व्यक्तिगत उत्कृष्टता र समर्पणको उदाहरण बनेका छन्, तर यसले समाज र राष्ट्रको भविष्यलाई नयाँ दिशा पनि दिएको छ। महावीर पुन, यस्ता व्यक्तित्वमध्ये एक हुन्, जसले नेपालको दुर्गम इलाकाहरूमा प्रविधिको पहुँच पुर्याउन र ग्रामीण विकासका लागि ठूलो योगदान दिएका छन्। यद्यपि, उनको यात्रा सजिलो थिएन। उनले धेरै बाधाहरूको सामना गरे, र सरकारको असहयोगका बाबजुद पनि उनी अझै समर्पित र दृढ रहेर आफ्नो कामलाई अगाडि बढाउँदैछन्।
महावीर पुनको प्रारम्भिक जीवन र संघर्ष
महावीर पुनको जन्म २२ जनवरी १९५५ मा, पश्चिमी नेपालका म्याग्दी जिल्लास्थित नाँगी गाउँमा भएको हो। उनको बाल्यकाल गाइ र भेडा पाल्दै र गाउँको विद्यालयमा बित्यो, जहाँ कागज, पेंसिल, पाठ्यपुस्तक वा योग्य शिक्षकको अभाव थियो। उनले यस्ता कठिनाईहरूका बीच, शिक्षा र जीवनका धेरै पक्षहरूलाई बुझ्न थालेका थिए। उनका माता-पिता कृषक थिए, र महावीरले आफैं गाउँको विद्यालयबाट शिक्षा प्राप्त गरेका थिए।
महावीर पुनको प्रारम्भिक शिक्षा साधारण थियो र त्यसका लागि उनले आफूले जुनसुकै साधन र परिस्थिति सँग सम्झौता गरेका थिए। सस्तो किताब र अन्य शैक्षिक स्रोतहरूको अभाव थियो, तर उनले निरन्तर अध्ययन गरेका र बलियो इच्छाशक्तिको साथ अघि बढेका थिए। उनका लागि, शिक्षा मात्रै जीवनका कठिनाइहरूको समाधानको एकमात्र उपाय थियो। यसैले उनले उच्च शिक्षा प्राप्त गर्नका लागि संघर्ष गरे। महावीर पुनलाई आफ्नो शिक्षा यात्रा केही कठिनाइको सामना गर्नु परेको थियो, तर उनी सधैँ विश्वास गर्थे कि यति कठिनाइहरू अस्थायी मात्र छन्, र उनी भविष्यमा केही विशेष हासिल गर्न सफल हुनेछन्।
प्रविधि र सामाजिक सुधारको क्षेत्र
महावीर पुनलाई प्रविधिको बारेमा सानै उमेरदेखि नै चासो थियो। उनले देखेका थिए कि नेपालका ग्रामीण क्षेत्रहरूमा शिक्षा, स्वास्थ्य सेवा, र अन्य आवश्यकताहरूको पहुँच अभाव थियो। विशेष गरी, सूचना र सञ्चार प्रविधिको प्रयोग नगर्दा, गाउँका मानिसहरू विश्वका प्रवृत्तिहरूबाट टाढा थिए। यही कारण, महावीर पुनले नेपाल वायरलेस नेटवर्किङ प्रोजेक्ट (NWNP) सुरु गरे, जसको उद्देश्य ग्रामीण इलाकामा उच्च गतिको इन्टरनेट सेवा पुर्याउनु थियो। यस परियोजनाले नेपालको दुर्गम क्षेत्रहरूमा इन्टरनेट पहुँच पुर्यायो, जसले गर्दा त्यहाँका जनताले शिक्षा र स्वास्थ्य सेवामा सुधार गर्न थाले।
यस परियोजनाले खास गरी नेपालको तल्लो स्तरका विकासका लागि ठूलो भूमिका खेलेको छ। महावीर पुनले जब यो प्रोजेक्ट सुरु गरे, त्यो समय नेपालका धेरै दुर्गम क्षेत्रहरूमा इन्टरनेटको पहुँच थिएन, र त्यहाँको जनसंख्या विकासका मूलभूत सेवाहरूबाट वञ्चित थिए। तर महावीर पुनले आफूले गरेको कामको परिणाम देखाए—गाउँमा बसेका मानिसहरू अब इन्फर्मेशन टेक्नोलोजीको प्रयोगबाट आफ्ना दैनिक कामकाजी र व्यक्तिगत जीवनमा सुधार ल्याउन सक्षम भए।
तर, यस परियोजनाले केवल प्राविधिक चुनौतीहरूलाई मात्र समेटेन। सरकारले यस पहलमा खास सहयोग गरेको थिएन, र महावीर पुनले अनेकौं कानूनी र प्रशासनिक अवरोधहरूको सामना गरेका छन्। तथापि, महावीर पुनको उद्देश्य कहिल्यै ढल्केन। उनले आफ्ना परियोजनाहरूलाई एक्लै अघि बढाएका र आफ्नै संसाधनबाट अनगिन्ती कष्ट सहेर सामाजिक सुधार र विकासका लागि काम गर्न जारी राखे। महावीर पुनको संघर्ष नेपालको त्यस्तो प्रतिनिधि उदाहरण हो, जसले सरकारको असहयोगको बावजुद, व्यक्तिगत इच्छाशक्ति र समर्पणले समाजमा परिवर्तन ल्याउन सक्छ भन्ने कुरा प्रमाणित गरेको छ।
महावीर पुनको संघर्ष र सरकारको असहयोग
महावीर पुनको संघर्षको इतिहासले नेपालको समाजका अन्य पक्षहरूसँगको अन्तरसम्बन्धको कुरा उठाउँछ। महावीर पुनले देखाएका छन् कि नेपालको ग्रामीण विकास र प्रविधिका क्षेत्रमा एकल व्यक्तिको योगदान के कस्तो ठूलो प्रभाव पार्न सक्छ। उनको सफलता धेरै हदसम्म संघर्ष र दृढ निष्ठामा आधारित छ। उनले नेपाल सरकारको अव्यवस्थित र अन्यमनस्क दृष्टिकोणको बावजुद पनि आफ्नो मिशनलाई छोडेका छैनन्।
नेपालको सरकारले महावीर पुनजस्ता व्यक्तिहरूसँग सहकार्य नगरेकोमा, उनले आफैं पुस्तक बेचेका छन् र विभिन्न श्रोतहरूबाट आफैंलाई स्रोत जुटाउँदै आफ्नो परियोजनाहरू अघि बढाएका छन्। महावीर पुनको संघर्षले यसलाई देखाउँछ कि सरकारको सहकार्य बिना पनि, एकजुट र समर्पित नेतृत्वले परिवर्तन ल्याउन सक्छ। महावीर पुनको काम नेपाली समाजको लागि एक प्रेरणा बनिरहेको छ, जसले हामीलाई सिकाउँछ कि यदि हाम्रो सोच साँचो र उद्देश्य ठोस छ भने, कुनै पनि चुनौतीलाई पार गर्न सकिन्छ।
संघीय लोकतन्त्र र नेपालका चुनौतीहरू
नेपालको संघीय लोकतन्त्रको स्थापना २०६३ को जनआन्दोलनपछि भएको थियो। यो नयाँ युगको सुरुवात थियो, जसले नेपालका विभिन्न समुदाय र क्षेत्रलाई प्रतिनिधित्व दिने अवसर प्रदान गर्यो। यद्यपि, संघीय संरचनाले नेपालका विभिन्न समस्याहरूलाई समाधान गर्नका लागि गम्भीर प्रयास गर्न आवश्यक थियो। हालको संघीय लोकतान्त्रिक गणराज्य सँगसँगै, देशका विभिन्न समुदाय र वर्गका आवाजहरूको आदानप्रदान गर्नका लागि संघर्ष गर्नुपर्ने आवश्यकता थियो।
तर, नेपालमा संघीय संरचना लागू गर्दा समन्वय र कार्यान्वयनको समस्या देखा परेको छ। विभिन्न तहमा सरकारको सँगसँगै काम गर्ने व्यवस्था र नीति कार्यान्वयनमा एकरूपता र स्थिरता अभावले गर्दा विकासको गति कम भएको छ। महावीर पुन जस्ता व्यक्तिहरूको संघर्ष र सामाजिक पहलले नेपालको प्रविधि र ग्रामीण क्षेत्रहरूमा सुधार ल्याउन योगदान गरेका छन्, तर सरकारले यसमा अझै आवश्यक समर्थन दिन सकेको छैन।
रवी लामिछाने र नेपालको राजनीतिक अस्थिरता
नेपालको हालको राजनीतिक परिप्रेक्ष्यमा रवी लामिछानेको नागरिकता विवाद र त्यसपछि आएका घटनाहरूले स्पष्ट पार्दछ कि नेपालको राजनीति अझै अस्थिर छ। रवी लामिछानेको मुद्दाले जनतामा सरकारप्रति विश्वासको कमी र राजनीतिक क्षेत्रको असमर्थता देखाएको छ। यस घटनाले देखाउँछ कि जब सरकारी पक्षको नीतिमा स्पष्टता र समन्वयको अभाव हुन्छ, तब नागरिकहरूमा गहिरो असंतोष उत्पन्न हुन्छ। रवी लामिछानेको केस नेपालमा राजनीति र नागरिकताको बीचको सम्बन्ध र सरकारको नीतिहरूको व्याख्यामा गम्भीर प्रश्न उठाएको छ।
महावीर पुन र नेपालको भविष्य
महावीर पुन जस्ता संघर्षशील व्यक्तिहरूको कार्य र प्रयास नेपालका लागि एक उत्प्रेरकका रूपमा काम गरिरहेका छन्। उनका कार्यहरूले पुष्टि गरेका छन् कि साँचो नेतृत्व र समर्पणले देशको भविष्यलाई दिशा दिन सक्छ। महावीर पुनको संघर्ष नेपालको नागरिक समाजका लागि एक प्रेरणा हो। उनका संघर्षहरू देखाउँछन् कि यदि सरकारले सहकार्य नगरे पनि, एकजुट र दृढ नेतृत्वले समाजमा परिवर्तन ल्याउन सक्छ।
महावीर पुनले आफ्नो कार्यमा मात्र ठूलो योगदान दिइरहेका छैनन्, उनले आफ्नो संघर्षबाट नेपालका अन्य नागरिकलाई जागरूक र प्रेरित पनि गरिरहेका छन्। उनका कार्यहरूले हामीलाई देखाउँछन् कि परिवर्तन ल्याउनका लागि सरकारको सहकार्यको मात्र आवश्यकता छैन, हामी सबैको सामूहिक पहल र इच्छाशक्तिले पनि ठूलो परिवर्तन ल्याउन सक्छ।
निष्कर्ष
नेपालको वर्तमान राजनीतिक अवस्था र सरकारको असहयोगका कारण देशको प्रगति सुस्त छ। यद्यपि, महावीर पुन जस्ता व्यक्तिहरूको संघर्ष र नेतृत्वले प्रगति र समृद्धिको एउटा सशक्त उदाहरण प्रस्तुत गरेको छ। अब नेपालका नागरिकहरूले सरकार र व्यक्तिगत पहलको सहकार्यबाट समृद्धि र प्रगतिको मार्ग सुनिश्चित गर्नका लागि कदम चाल्न आवश्यक छ। महावीर पुनको संघर्षले नेपाललाई नयाँ दिशा दिन सक्छ र हामी सबैका लागि एक नयाँ प्रेरणा बनेको छ।
लेखक: दिपेश अधिकारी
स्रोतमा देखाइएको र जानकारी खुलाइएका बाहेक उज्यालो मा प्रकाशित सम्पूर्ण सामग्रीहरू समाचार हरु मदरल्याड सन्चार नेटवर्कका सम्पत्ति हुन् । हामिले प्रकाशित गरेका कुनै पनि सामग्रीहरू छापा, विद्युतीय, प्रसारण वा अन्य कुनै पनि माध्यमबाट पुनःप्रकाशन वा प्रसारण गर्नुअघि अनुमति लिनुहुन अनुरोध गर्दछौ तपाईंको माझ मा पुर्णरुपमा सुचना र समाचार सहित हामी उज्यालो समाचार डट कम लिएर आइसकेका छ्म ।। तपाईंको सल्लाह र सुझाव को तीब्र पर्खाइमा हुनेछौ धन्यवाद ।।।।
नम्रता निरौला
विपिन ढुंगाना
तिर्थ नेपाली
रामहरी चौलागाईं
बबिता परियार
रश्मिता भुजेल
मदरल्याण्ड सञ्चार नेटवर्क प्रा.लि.
सुर्यविनायक नगरपालिका-५, भक्तपुर, नेपाल
फोन नं. - +977-016620586, 9841539373
ईमेल: [email protected]
सूचना विभाग दर्ता नम्बर: १२४४/०७५-७६
प्रेस काउन्सिल दर्ता नम्बर: २८२८
वेबसाईट : ujyaalosamachar.com
संसदमा बजेट स्वीकृत, रास्वपा–राप्रपा अनुपस्थित।
आज पाँच प्रदेशमा ,भारी वर्षाको सम्भावना ।
